ابتدا جک هدفون پاک گردید و حالا نوبت درگاه شارژ هست. احتمالاً بعد باید با شیار کارت حافظه و خشاب سیمکارت خداحافظی کنیم. ایده گوشی بدون درگاه یا «پورتلس» در نگاه اول بسیار جذاب است و به نظر می‌رسد می‌تواند مانند انقلابی که اپل در سال ۲۰۰۷ با مانیتور لمسی به پا کرد، دنیای گوشی را متحول کند. مزایا و معایب چنین طرحی چیست و آیا کاربر معمولی به چنین گوشیی نیاز دارد؟

جرقه پاک درگاه از کجا زده گردید؟

ساخت گوشی بدون پورت، شیار و دکمه فیزیکی ایده تازهی نیست و جرقه شروع آن را می‌توان در پتنتی که سال ۲۰۱۳ ثبت گردیده جستجو کرد. این گوشی جهت استفاده «در معدن، کشتی یا دیگر مناطق در معرض عوامل مخرب محیطی» طراحی گردیده بود. ساخت چنین گوشیی برای شرایط ذکر گردیده تصمیم منطقی و درستی است، اما مشکل ترند گردیدن این طرح در بین تولید کنندگان گوشی هست.

سال ۲۰۱۹، شرکت میزو (Meizu) از مدل مفهومی گوشی بدون پورت خود به نام «زیرو» (Zero) پرده برداری کرد. این گوشی جنبه تبلیغاتی داشت و با اینکه برخی وب سایت‌ها آن را بررسی کردند، هیچ گاه به مرحله تولید انبوه نرسید. اما حالا اوضاع فرق کرده و ثبت پتنت‌های مختلف نشان می‌دهد که تولید کنندگان جدا به ساخت گوشی‌های بدون پورت فکر می‌کنند.اپل به تازگیً پتنت تازهی را ثبت کرد و در آن به ایده ساخت آیفون بدون درگاه شارژ اشاره کرد. وقتی یک شرکت چینی گوشی بدون پورت طراحی می‌کند، نمی‌توان چندان به مرسوم گردیدن آن امید داشت اما وقتی یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان گوشی در جهان که در گذشته با معرفی مانیتور لمسی بازار را تکان داده به پاک پورت فکر می‌کند، اوضاع کاملاً فرق خواهد کرد. در این بازار رقابتی کافی است تا یک کمپانی اقدام سنت شکنانه‌ای انجام دهد تا بقیه از آن تقلید کنند.

حذف پورت چه فایده‌ای دارد؟

امروزه بسیاری از گوشی‌ها (به خاص پرچمدارها) بدون جک ۳.۵ میلیمتری هدفون روانه بازار می‌شوند و برخی مدل‌ها از eSIM پشتیبانی می‌کنند که به معنی پاک احتمالی خشاب سیم کارت در آینده هست. آیفون شیار کارت حافظه ندارد و سامسونگ نیز در سری S21 آن را کنار گذاشت. حالا فقط درگاه شارژ باقی مانده. اما پاک این پورت‌ها چه سودی دارد؟همانطور که ابتدای متن اشاره گردید، پاک درگاه‌ها که به نوعی منافذ ورودی به شمار می‌روند، مقاومت محصول در مطابق گرد و غبار و آب را گسترش می‌دهد و می‌توان گفت بزرگ‌ترین مزیت طرح پورتلس همین هست. پاک درگاه شارژ می‌تواند تا حدی دست طراح در ساخت یک گوشی زیباتر را نیز باز بگذارد، اما تفاوت آنقدر نیست که پاک این پورت کاربردی را توجیه کند. همچنین، حالا به لطف کوچک گردیدن قطعات، گوشی‌ها نیز بسیار باریک‌تر گردیده‌اند و پاک پورت USB یا لایتنینگ تاثیر چندانی در ضخامت نخواهد داشت.پس به طور خلاصه با پاک درگاه‌ها، خشاب سیمکارت، شیار کارت حافظه و حتی میکروفن و اسپیکر، با گوشیی طرف هستیم که می‌تواند فشار ۵ اتمسفر (مقاومت در مطابق نفوذ آب تا عمق ۵۰ متری به مدت ۱۰ دقیقه) یا شاید هم بیشتر را تحمل کند. اما آیا مصرف کننده معمولی که غواصی نمی‌کند، معدنچی نیست و در رالی صحرایی کمپانی نمی‌کند، به چنین گوشیی احتیاج دارد؟به عقیده برخی، طراحی پورتلس در مجموع گوشی را جان سخت‌تر می‌کند چون یک نقطه ضعف ساختاری در بدنه از بین رفته هست. همچنین، دیگر درگاهی وجود ندارد که به خاطر اتصال کابل فرسوده گردیده و خرج اضافه روی دست کاربر بگذارد.اما مشکل این است که فریم، کم قدرت‌ترین بخش گوشی‌های مدرن نیست و قسمت آسیب پذیر بسیاری از مدل‌ها، پنل جلو و پشت هست. همچنین، احتمال خراب گردیدن درگاه شارژ بسیار کم است و اکثر کاربران پیش از خراب گردیدنش گوشی تازه خریداری کرده‌اند.

معایب طرح بدون پورت

گوشیی که درگاه شارژ ندارد با سه مشکل اساسی روبروست که مشکل اول و احتمالاً اصلی، همان شارژ کردن هست. چنین گوشیی فقط با شارژر وایرلس سازگار است و با اینکه شارژرهای بی‌سیم حالا نسبت به چند سال قبل بیشتر در دسترس هستند، بازدهی کمی داشته و معمولاً گجت را با سرعت کمتری شارژ می‌کنند.البته تولید کنندگان در حال بهبود راهکارهای وایرلس هستند و هیچ بعید نیست در آینده شارژرهایی ساخته شوند که گوشی‌ها را با سرعت بالا و با حرارت کمتر شارژ می‌کنند.مشکل دوم، انتقال داده هست. بسیاری از کاربران هنوز از کابل برای منتقل کردن تصاویر یا عکس‌های حجیم از گوشی به کامپیوتر و بالعکس استفاده می‌کنند، چون آسان‌تر و تند‌تر هست. اتصال وای فای هم وجود دارد اما سرعت و پایداری کمتری در مقایسه با USB دارد. استفاده از بلوتوث برای انتقال فایل‌های حجیم به خاطر سرعت کمتر راهکار مناسبی نخواهد بود.یکی از بهترین راهکارها برای ذخیره فایل‌ها، فضای ابری هست. اما بسیاری از کاربران مخصوصاً کاربران ایرانی به خاطر سرعت پایین اینترنت و مشکل پرداخت حق اشتراک به سرویس‌های خارجی، از استفاده کردن از این سرویس‌ها منصرف گردیده و به سراغ همان نحوه سنتی یعنی کابل می‌روند.

بازیابی داده‌ها

مشکل سوم که احتمالاً توجه کمتری به آن می‌شود، روش بازیابی اطلاعات هست. بسیاری از کاربران با مشکل از کار افتادن کامل گوشی یا اصطلاحاً بریک گردیدن (Brick) مواجه می‌شوند. در چنین وضعیتی دسترسی به سیستم عامل موبایل ممکن نیست. اینجاست که درگاه شارژ به داد کاربر رسیده و می‌توان با وصل کردن موبایل به کامپیوتر از اطلاعات بکاپ گرفت. اگر گوشی فاقد درگاه شارژ باشد، پشتیبان گیری تقریباً غیرممکن هست.بر اساس برخی شایعه‌ها، اپل سخت مشغول یافتن راهکاری برای این مشکل است و مهندسان این کمپانی ایده‌های مختلفی از «بازیابی اینترنتی اطلاعات» تا استفاده از بلوتوث و درست کردن یک اکسس پوینت در مواقع اضطراری را مطرح کرده‌اند. راهکار اپل در مراحل ابتدایی پیشرفت قرار داشته و در حال حاضر نمی‌توان در مورد سرعت، امنیت، آسانی استفاده و فاکتورهای دیگر آن نظر داد.

جمع‌بندی

ابهامات زیادی در مورد طراحی پورتلس وجود دارد و همانطور که در مقاله اشاره گردید، معایب چنین طرحی به مزایای آن می‌چربد. با توسعه شارژرهای بی‌سیم و روش‌های بازیابی و انتقال اطلاعات، می‌توان به موفقیت گوشی‌های بدون پورت امیدوار بود.