
«Rocket Lab یکی از آن داستانهای موفقیت در میان کمپانیهای پویا در حوزه پرتاب موشک است». این را راجر هندبرگ، متخصص قانونگذاری فضایی در دانشگاه فلوریدای مرکزی میگوید. «آنها دارند به کمپانیهای بزرگتر و بنیادینتر امروزی در حوزه پرتاب موشک نزدیک میشوند – مخصوصا اسپیس اکس».
این دستاوردی است که تا حدی به خبری که به تازگی و در روز یکم مارس اعلام گردید مربوط میشود: ادغام Rocket Lab با کمپانی Vector Acquisition Corporation. پیوستن به شرکتی که به صورت ویژه در خرید کمپانیهای دیگر تخصص دارد -یکی از آن شرکتهایی که به کسبوکارها اجازه میدهد بدون ارائه اولیه سهام تبدیل به شرکتهای سهامی عام شوند- باعث میشود Rocket Labs از موج جدیدای از سرمایه بهرهمند شود که ارزشاش را به ۴.۱ میلیارد دلار میسازد. بخش اعظمی از این پول قرار است صرف پیشرفت و تست موشک Neutron شود که شرکت میخواهد آن را در سال ۲۰۲۴ میلادی به پرواز درآورد.این گردشی ۱۸۰ درجهای برای راکت لب هست. پیتر بک، مدیرعامل شرکت از مدتها پیش به صحبت راجع به ایده ساخت موشکی بزرگتر پرداخته که میتواند محمولههایی عظیم را با خود به فضا ببرد و حتی شاید به صورت همزمان به چندین مشتری خدماترسانی کند.
اما بازار ماهواره چند وقتی است که ماموریتهای اشتراکگذاری پرواز را در آغوش گرفته است، مخصوصا با توجه به ظهور ابر صورت فلکیهای ماهوارهای که طی دهه آتی، بیشترین شمار ماهوارههای پرتاب گردیده به مدار کره زمین را به خود اختصاص خواهند داد. موشک نوترون میتواند ۸۰۰۰ کیلوگرم محموله را به مدار پایینی زمین ببرد و این یعنی میتوان دوجین محموله بالقوه را به صورت زمان به مدار برد.نوترون ضمنا باعث میشود راکت لب در حوزههای دیگر هم رقابتی تنگاتنگتر با اسپیس اکس داشته باشد. هردو شرکت در حال سرمایهگذاری روی فضاپیماهای ارزانقیمتتر هستند و این هدف را با استفاده از مواد کمهزینهتر و سیستمهای چند بار مصرف عملی میکنند.شباهات به اسپیس اکس همینجا به پایان نمیرسد. راکت لب مدعی گردیده که طراحی موشک نوترون به گونهای است که میتواند مجوز لارم برای ماموریتهای ارسال فضانوردان به مدار و سپس ایستگاه فضایی بینالمللی را دریافت کند – درست مثل همان کاری که اسپیس اکس اکنون به انجام میرساند. طراحی نوترون به موشک سایوز روسیه شباهت دارد و میتواند سه فضانورد را به ایستگاه فضایی بینالمللی بفرستد. و البته که هر دو شرکت از تمایل خود به آغاز ماموریتهایی فراتر مدار زمین گفتهاند. نوترون میتواند محمولههای ۲۰۰۰ کیلوگرمی را به ماه بفرستد و محمولههای ۱۵۰۰ کیلوگرمی را نیز با خود به مریخ و زهره خواهد برد.البته اندکی تفاوت نیز به چشم میخورد. برخلاف اسپیس اکس و وسیله نقلیه Crew Dragon اش، راکت لب هنوز شروع به ساخت کپسول مخصوص خدمه خود نکرده هست. اگر نوترون بتواند شروع به ارسال بشر به مدار زمین کند، دقیقا مشخص نیست که چه وسیله نقلیه دیگری روی آن قرار خواهد گرفت. راکت لب در حال ساخت یک فضاپیمای میان سیارهای مثل Starship نیست. و این کمپانی سعی نمیکند یک سرویس اینترنتی ماهوارهای جهانی مثل استارلینک بسازد. تنها پروژه بزرگ راکت لب بیرون از دنیای موشکها، باس ماهواره Photon است که زیرساختی برای فضاپیما به اکانت آمده و معمولا به کنترل زمین میگوید که ماهواره در چه نقطهای از مدار حضور دارد.و نوترون قرار نیست خیلی ساده به محض پیشرفت آغاز به کار کند. چند بار مصرف کردن موشک نیازمند انبوهی از پرتابهای آزمایشی است و حتی موشک پیشین الکترون که جلوتر به صورت مفصل به آن خواهیم پرداخت هنوز کاملا چند بار مصرف نشده هست. طراحی موتور نوترون بسیار بزرگتر و پیچیدهتر از آن است که خیلی ساده بر مبنای الکترون ساخته شود. بنابراین شرکت باید کارش را از ابتدا آغاز کند و از این سر درآورد که چگونه میتوان مقیاس تولیدات را گسترش داد.جای تعجب نخواهد داشت اگر بگوییم پروازهای فضایی انسانی، بزرگترین چالش پیش روی شرکت به اکانت میآیند. هندبرگ میگوید: «وسیله نقلیه تازه آنها باعث میشود شرکت در ارسال محموله شکلی بسیار رقابتی به خود بگیرد. پروازهای فضایی انسانی اندکی مشکلسازتر ظاهر میشوند.» یکی از مقاصد، ایستگاه فضایی بینالمللی است، اما راکت لب برای دستیابی به چنین قراردادهایی باید با اسپیس اکس و بویینگ رقابت کند. شاید راکت لب بتواند کسبوکاری جدید در حوزه توریسم فضایی برای خود دست و پا کند، اما آن صنعت هم هنوز در دوران طفولیت به سر میبرد.
شرکت و بازارش
راکت لب در سال ۲۰۰۶ توسط پیتر بک تاسیس گردید که هم مدیرعامل کمپانی است و هم مدیر ارشد تکنیکی آن. در سال ۲۰۰۹، راکت لب تبدیل به اولین شرکت خصوصی در نیمکره جنوبی گردید که با موشک Atea 1 به فضا رسید.الکترون نیز د سال ۲۰۱۳ معرفی گردید و اساسا پرتابگری برای بازار ماهوارههای کوچک بود. این موشک میتواند محمولههایی با سقف وزن ۱۵۰ کیلوگرم را به مدار خورشیدآهنگ ببرد. ماهوارههای خورشیدآهنگ اینطور کار میکنند که به صورت همگام با زمین میچرخند و بنابراین همواره بر فراز نقطهای مشخص از کره خاکی قرار دارند. یکی از بهترین مثالها برای این ماهوارهها، A-Train است: گروهی از ماهوارههای ناظر بر زمین که توسط ناسا و شرکای بینالمللیاش کنترل میشوند.یک ماهواره رصد زمینی پرچمدار ناسا مثل Suomi NPP بیش از ۲ تن وزن دارد، اما راکت لب متوجه بازاری در حال رشد برای محمولههای کوچکتر گردید و اینجا بود که الکترون به میدان آمد. درحالی که پرتابهای استاندارد ناسا به آسانی هزینهای بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار روی دست این سازمان فضایی میگذارند، پروازهای الکترون با قیمت ۴.۹ میلیون دلار آگهی میشوند.تا به امروز علاوه بر ناسا، شرکتهای دیگری مثل Planet ،Spire و Moon Express هم از جمله مشتریان راکت لب بودهاند. مقر این شرکت خصوصی فضایی در لوس آنجلس بنا گردیده، اما اعضای تیم در اصل نیوزلندی هستند. تاسیسات جانبی و مراکز کنترل ماموریت کمپانی را هم میتوان اوکلند یافت.
موشک الکترون
الکترون که حالا نوترون هم بر مبنای آن ساخته میشود، موشکی دو بخشی و مبتین بر سوخت مایع است که از موتوری به نام Rutherford قوت میگیرد. برای توضیح باید گفت که ارنست راترفورد فیزیکدانی زادهی نیوزلند بود که در سال ۱۹۱۱، مدلی از هسته اتمها و الکترونها ساخت.در اولین بخش موشک الکترون، بالغ بر نه موتور راترفورد یافت میشود و یک موتور دیگر نیز به بخش بالایی موشک قوت میرساند. این موتورها به صورت کامل چاپ سهبعدی گردیدهاند و راکت لب میگوید هر موتور کامل را میتوان ظرف ۲۴ ساعت چاپ سهبعدی کرد.این موشک از سوخت اکسیژن مایع و کروزین خالص -ترکیبی رایج از سوخت که پیشتر در فالکون ۹، سایوز و Atlas V هم استفاده گردیده- بهره میبرد. ساختار الکترون به گونهای است که وزن بسیار اندکی دارد و تمام قطعات (از جمله مخزن اکسیژن مایع) از ترکیبات کربنی ساخته گردیده. در واقع این موشک آنقدر سبکوزن است که نیمی از اجزای سازنده آن را میتوانید با یک دست بلند کنید. تا به امروز بسیاری به استفاده از مخازنی از جنس کربن برای محیطی که میزبان اکسیژن فوق سرد است انتقاد کرده و آن را دردسرساز توصیف نمودهاند، اما در وبوب سایت راکت لب آمده که این کمپانی از طریق یک «برنامه تحقیق فشرده»، قادر به ساخت مخزنی «سازگار با اکسیژن مایع» بوده هست.
ثبت ديدگاه