مجلس شورای اسلامی در تصمیم‌گیری‌های اخیر خود برای سال آينده به موارد جنجالی دست زده که یکی از آنها بیشتر از همه مورد توجه وزارت ارتباطات است؛ اضافه کردن ۱۰ درصدی حق‌السهم اپراتورهای ارائه دهنده خدمات اینترنت به دولت. آنطور که در متن مصوبات مجلس آمده، قرار است بخشی از این درآمد تازه به کمپانی مخابرات اعطا شود تا اینترنت ثابت را در کشور پیشرفت دهد، با هدف رقابت و مقابله با اینترنت ماهواره‌ای.

پیشرفت اینترنت ثابت مسئلهی نیست که کسی با آن مخالفتی داشته باشد اما مسئله اصلی اینجاست که اولا مجلس تصمیم گرفته وظیفه پیشرفت اینترنت ثابت را به کمپانی مخابرات بسپارد و در ثانی دلیل آن را مقابله با تهدیدات اینترنت ماهواره‌ای اعلام کرده هست. این دو تصمیم مجلس چقدر با واقعیت همخوانی دارد و نظر کارشناسان و خود کمپانی‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت درباره آن چیست؟

مدیرعامل آسیاتک: پیشرفت اینترنت ثابت ارتباطی به اینترنت ماهواره‌ای ندارد

«محمدعلی یوسفی زاده» مدیرعامل آسیاتک در گفتگو با دیجیاتو ضمن اشاره به این مسئله که پیشرفت اینترنت ثابت از ضروریات کشور است و باید به آن توجه داشت، می‌گوید که این مصوبه به طور حتم باعث گرانی اینترنت خواهد شد اما جزییات آن باید بیشتر مشخص شود تا بانرژیبه طور قطعی درباره آن نظر داد:

«ما همیشه خواستار گسترش قیمت اینترنت بوده‌ایم اما به شرط اینکه این هزینه وارد ساز و کار خود سیستم ما بشود نه اینکه تبدیل به نوعی مالیات بشود تا گران شدن اجباری شود.»

یوسفی زاده تاکید دارد که پیشرفت اینترنت ثابت ارتباطی به اینترنت ماهواره‌ای ندارد اما می‌تواند نیاز عام مردم را برطرف کند:

«یک بحث اینترنت بستر آن است که اینترنت ثابت اگر پیشرفت پیدا کند و کیفیت خوبی پیدا کند می‌تواند برای عموم مردم کاربردی باشد اما یک بحث هم مسئله قانون گذاری و حکمرانی این فضای مجازی نظیر فیلترینگ و نظارت است که مسئله متفاوتی برای کاربران هست. پیشرفت اینترنت ثابت یک سرمایه‌گذاری خاصی می‌خواهد و باید به آن توجه شود اما مسئله اصلی اینست که کاربران هر دوی این اینترنت‌ها کاملا کاربران مجزایی هستند.»

مدیرعامل آسیاتک: پیشرفت اینترنت ثابت فقط VDSL نیست

یوسفی زاده تاکید دارد که نباید پیشرفت اینترنت ثابت را با VDSL یکی بدانیم: «پیشرفت اینترنت ثابت صرفا به VDSL ختم نمی‌شود بلکه به فیبر نوری ختم خواهد شد که می‌تواند سرعت پایدار و ثابت خیلی نیرومندتری بدهد.» او در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به منسوخ شدن VDSL آیا نباید از آن جهش کرد تا به فیبر نوری رسید می‌گوید که با توجه به وجود بستر سیم مسی، باید از نهایت پتانسیل آن استفاده کرد: «ما نمی‌توانیم از VDSL جهش کنیم، هنوز بخش زیادی از مردم با VDSL نیازشان برطرف می‌شود.»یوسفی زاده در پاسخ به این سوال که آیا پیشرفت اینترنت باید به دست مخابرات سپرده شود یا خیر به دیجیاتو می‌گوید موافق اینست که اگر مجلس روی دریافت این مالیات پافشاری دارد، لااقل این هزینه خرج پیشرفت اینترنت ثابت شود اما اینکه این رقم به مخابرات داده شود، مسئلهی نیست که یوسفی زاده موافق آن باشد:

«اگر قرار است به پای این طرح بسوزیم حتما باید این هزینه برای پیشرفت اینترنت ثابت شود. مخابرات تا امروز نگذاشته که VDSL در کشور پیشرفت پیدا کند و باید جلوی این موارد گرفته شود.»

مدیرعامل آسیاتک با تاکید بر این مسئله که آنها حاضر هستند به تکنولوژی بیشتر از VDSL دست پیدا کنند و به مردم خدمات خوبی بدهند، می‌گوید: «مذاکراتی با شهرداری داریم که از فیبرهای نوری آنها استفاده کنیم و علاوه بر این قصد داریم اینترنت 5G ثابت را به دست مشتریان برسانیم.»او در پاسخ به این سوال که آیا آسیاتک روزی ارائه دهنده خدمات اینترنت ماهواره‌ای خواهد بود یا خیر به دیجیاتو می‌گوید: «این یک آینده خیلی دور است، خیلی خیلی دور! اصلا نمی‌توانم در حال حاضر به آن پاسخ بدهم و باید ببینیم که چه می‌شود. مساله اینترنت ماهواره‌ای در دنیا هم یک مقوله تازه هست.»

رییس هیات مدیره کمپانی پیشگامان: کار مجلس یک قیاس مع‌الفارق است

«محمدرضا کریمی»، رییس هیات مدیره کمپانی پیشگامان نیز در گفتگو با دیجیاتو با اشاره به مصوبه مجلس تاکید دارد که وزیر ارتباطات درباره گران شدن اینترنت در صورت تصویب مصوبه مجلس درست گفته است:

«وقتی یک هزینه‌ای می‌شود باید از یک منبع دیگری هزینه‌ها را جایگزین کنیم. بخاطر کرونا بود که تصمیم گرفته شد تا اینترنت گران نشود و مردم بتوانند در خانه‌هایشان از اینترنت استفاده کنند. رگولاتوری برای اینکه بتواند قیمت اینترنت را ثابت نگه دارد کارهای خوبی کرده و ارزان کردن اینترنت ۲۵ درصدی برای اپراتورها یکی از این موارد بود. اما اتفاقی که در حال حاضر می‌خواهد رخ بدهد، به کمپانی‌ها فشار می‌آورد و ما جدا از هزینه‌های بالا تجهیزات‌ نیروهای انسانی بیشتری پیدا کردیم و باید حقوق این افراد نیز در سال دیگر گسترش پیدا کند. نمی‌انرژیاین رقم را پرداخت کرد و قیمت‌ها را بالا نبرد تا جوابگوی این هزینه‌ها باشیم. هیچ جایی به جز قیمت نهایی اینترنت برای این جایگزینی وجود ندارد.»

کریمی در پاسخ به این سوال که آیا پیشرفت اینترنت ثابت می‌تواند مانع از پیشرفت اینترنت ماهواره‌ای بشود یا خیر به دیجیاتو می‌گوید که این کار مجلس یک قیاس مع‌الفارق است:

«دهه هفتاد هنوز مخابرات آنچنان وارد فضای اینترنت نشده بود و در آن زمان محیا‌کنندگان پهنای باند صدا و سیما و مخابرات و یکی دو کمپانی دیگر بودند. بخش عمده به دست صدا و سیما یا همان سروش بود و حالا این کار مجلس یک عقبگرد به دهه هفتاد است و بخش اعظمی از اینترنت قرار است به صدا و سیما وابستگی پیدا کند، از قیمت گرفته تا محتوای داخل آن.»

رییس هیات مدیره کمپانی پیشگامان: مخابرات نباید پیشرفت دهنده اینترنت ثابت باشد

کریمی تاکید دارد که کمک به اینترنت ثابت کارهای دیگری می‌خواهد: «سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها یکی از این موارد است و رفع انحصار در برخی موارد نیز از دیگر اقدامات هست. مسیر دارد اشتباه پیش می‌رود.»او در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از فیبر نوری در اینترنت ثابت می‌تواند به مقابله با اینترنت ماهواره‌ای بپردازد می‌گوید که این دو مقوله دو مسئله کاملا جدا از هم هستند: «پیشرفت اینترنت ثابت یک چیز است و اینترنت ماهواره‌ای یک مسئله مجزای دیگر. کرونا نشان داد که اینترنت ثابت خیلی بااهمیت است و از نظر مهندسی ترافیک و بسیار متدهای دیگر باید به آن توجه شود و همه تمرکز به اینترنت سیار و یا دیگر موارد نظیر ماهواره‌ای پیش نرود.»رییس هیات مدیره پیشگامان می‌گوید اینترنت ماهواره‌ای در حال حاضر در بهترین سرویس‌های خود نظیر استارلینک نیز گران قیمت است: «عددی که در حال حاضر از مشترکین گرفته می‌شود یک دهم قیمت واقعی است و برای ترویج آن در نظر گرفته شده هست. اما به کلی اینترنت ماهواره‌ای تا چند سال آینده قرار نیست به صورت همگانی باشند و تصور می‌کنم که خدمات آن برای لوکیشن‌های به‌خصوصی خواهد بود. ضمن اینکه تصور می‌کنم اینترنت ماهواره‌ای در برخی موارد نمی‌تواند کیفیت خوبی ارائه دهد و نیازمند ثبات و کیفیت اینترنت ثابت پرقدرت هستیم.»او در پاسخ به این پرسش که آيا مخابرات باید پیشرفت دهنده اینترنت ثابت در کشور باشد یا خیر به دیجیاتو می‌گوید که این تصمیم کاملا اشتباه است: «کمپانیی که هم در خرده فروشی و عمده فروشی قرار دارد نباید وظیفه پیشرفت اینترنت ثابت را پیدا کند چرا که تضاد منافع ایجاد می‌کند. این مساله در پیشرفت سیم مسی هم دیده شد و باید برایمان تجربه شده باشد که نباید پیشرفت اینترنت ثابت را به دست مخابرات که حالا یک کمپانی خصوصی به شمار می‌رود سپرد.»

مدیرعامل گروه طیف: قرار است مخابرات دقیقا چکار کند که بقیه نمی‌توانند؟

«محمد کشوری» مدیرعامل گروه طیف و کارشناس حوزه ارتباطات نیز در گفتگو با دیجیاتو می‌گوید که اینترنت ماهواره‌ای بیشتر برای جاهای دورافتاده است و یک اینترنت عمومی تا چند سال آینده نیست که روی آن تمرکز بیش از حدی انجام دهیم بلکه باید به پیشرفت اینترنت ثابت فکر کنیم:

«ما نیاز به سرمایه‌گذاری در پیشرفت اینترنت ثابت داریم اما راهش این کاری که مجلس کرده نیست. ما داریم از همه اپراتورها پول می‌گیریم و به یک اپراتور خصوصی دیگر این رقم را می‌پردازیم؛ با چه مزایده و مناقصه‌ای این پول باید به مخابرات برسد و به شاتل و آسیاتک نه؟ قرار است مخابرات دقیقا چکار کند که بقیه نمی‌توانند؟ طبق قانون دولت مجاز بوده که با کمپانی‌ها قرارداد ببندد و باید ۲۸ درصد از این اپراتورها حق‌السهم بگیرد و تغییر این رقم در وسط قراردادی که ده تا ۱۵ سال در حال کار است، بدعت نادرستی هست.»

به گفته کشوری یکی از دلایلی که اینترنت ثابت پیشرفت پیدا نمی‌کند به خاطر انحصارگرایی مخابرات است: «یک قانون بگذارید که مخابرات ملزم شود تا در این زمینه کمک کند و بگذارد که بقیه کمپانی‌ها از یک سری خدمات منحصر در دست آنها استفاده کنند. اگر مجلس در این زمینه قانون گذاری کند، مساله حل می‌شود.»او باور دارد مصوبه مجلس باعث تکم قدرت دیگر کمپانی‌های FCP می‌شود: «مشکل را نباید فقط از پول دید، پول یک بخشی از مشکل هست. اگر مخابرات این هزینه را گرفت و پیشرفت نداد چه می‌شود؟ درباره رقم سه چهار هزار میلیارد تومانی صحبت می‌کنیم، این رقم قرار است صرف چه بشود؟ قرار است چه چیزی پیشرفت پیدا کند؟ چگونه نظارتی روی این موارد انجام می‌شود؟ این آفت‌هایی است که این تصمیم را چالشی‌تر می‌کند.»او در پاسخ به این پرسش که چه نگرانی درباره اینترنت ماهواره‌ای وجود دارد می‌گوید: «اینترنت در کشور از زیرساخت رد می‌شود اما کافی است اینترنت از جای دیگری ارائه شود، یک اینترنت بدون فیلتر و خارج از محدودیت. کافی است که صد هزار مشترک در ایران از آن استفاده کنند. این اتفاق باعث می‌شود که به عنوان مثال زمانی که اینترنت توسط حاکمیت قطع می‌شود، هیچ کنترلی نمی‌انرژیروی اینترنت آنها داشت. علاوه بر این محتوای نادرست به دست تمام این کاربران می‌رسد و قطعا در شبکه‌های دیگر نیز می‌چرخد. این برای حاکمیت‌ها تهدید است و شاید در دراز مدت اپراتورها نیز بخشی از مشتریان خود را از دست بدهند.»

تصمیم مجلس چطور می‌توانست تصمیم بهتری باشد؟

کشوری در پاسخ به این سوال که اگر او نماینده مجلس بود و دغدغه اینترنت ماهواره‌ای داشت چه تصمیمی به جای تصمیم اخیر مجلس می‌گرفت می‌گوید:

«می‌انرژیپیش بینی درآمدی از حق السهم اپراتورها را گسترش داد به جای آنکه پیش بینی کنیم این رقم ۷ هزار میلیارد تومان است، تعیین کنیم که این رقم ده هزار میلیارد تومان هست. این پیش بینی شاید محقق شود اما خود عدد حق السهم نباید زیاد شود. علاوه بر این برای پیشرفت اینترنت ثابت می‌انرژیبه خارج کردن انحصار از دست مخابرات پرداخت و این کمپانی را ملزم کرد که با دیگر کمپانی‌های خصوصی همکاری کند تا از زیرساخت‌های تجهیز استفاده کنند. بخشی از درآمد حق‌السهم اپراتورها را گرفت و برای سرمایه‌گذاری در شبکه فیبر نوری استفاده کرد؛ اما به شرطی که آن فیبرها مالکیت ملی داشته باشند و نه اینکه به دست مخابرات افتاده باشند. در این صورت همه اپراتورها می‌توانند به مردم سرویس بدهند.» کشوری باور دارد که تصمیم‌های فعلی مجلس دخالت در بازار است و آن را شبیه به لج و لجبازی توصیف می‌کند: «قرار بود قانون اصلاح شود نه اینکه بدتر شود.»

نظر شما درباره مصوبات اخیر مجلس چیست؟ فکر می‌کنید اینترنت ثابت می‌تواند رقیبی برای اینترنت ماهواره‌ای باشد؟